BASISGEGEVENS CHILI

Officiële naam : República de Chile, Republiek Chili
Hoofdstad : Santiago de Chile
Nationale feestdag : 18 september
Munteenheid : Peso

Geografie
Ligging : Zuid-Amerika. Grenzend aan Argentinië, Bolivia, Peru en de Stille Oceaan.
Insulaire oppervlakte : 756.626 km².
Antarctische oppervlakte : 1.250.000 km².
Totale oppervlakte : 2.006.626 km².
Lengte : ca. 8.000 km, vanaf de grenslijn met Peru tot de Zuidpool. gemiddelde breedte 180 km.
Landschap : Woestijnachtig in het Noorden, vruchtbaar in de Centrale vallei, vulkanen en meren in het Zuiden, het Andesgebergte aan de oostkant, en het kustgebergte.

Bevolking
Nationaliteit : Chileense
Inwonertal : 15.328.467
Bevolkingsgroei per jaar : 1,13%
Gemiddelde levensverwachting : 75,94 jaar (mannen:72,63 jaar, vrouwen: 79,22 jaar)
Etnische samenstelling : Mestiezen 95%, indianen 3%, overige 2%
Taal : Spaans
Alfabetisme (Spaans) : 95,2%
Godsdienst : Rooms-katholiek 89%, protestanten 11%

Politiek
Staatsvorm : Presidentiële Republiek
Politieke Constitutie : Afkondiging in september 1980, van kracht sinds maart 1981, gecorrigeerd in 1989, 1993 en 1997.
Staatshoofd : President van de Republiek tevens regeringshoofd, elke 6 jaar rechtstreekse presidentiele verkiezingen.
Staatsbestuur : Het Parlement (Congreso Nacional) bestaat uit 2 kamers. De Senaat (Senado): telt 48 leden, waarvan 38 middels stemmen zijn verkozen en 10 worden aangewezen, voor een periode van 8 jaar. Voormalige staatshoofden die gedurende 6 jaar deze functie hebben uitgeoefend worden als senator voor het leven benoemd. Het Huis van Afgevaardigden (Cámara de Diputados): telt 120 leden verkozen middels rechtstreekse verkiezingen voor een periode van 4 jaar.
Rechtsvorm : Samengesteld uit het Constitutioneel Tribunaal, het Hooggerechtshof en het Gerechtshof.
Bestuurlijke indeling : 12 regio's en 1 metropole regio (Santiago), bestuurd door intendanten, benoemd door de President. De regio's zijn onderverdeeld in provincies bestuurd door gouverneurs, benoemd door de President. De provincies zijn onderverdeeld in gemeentes bestuurd door burgmeesters, verkozen d.m.v. rechtstreekse verkiezingen.
Politieke partijen : Vertegenwoordigd in het parlement; Partido Demócrata Cristiano, Unión Demócrata Independiente, Partido por la Democracia, Renovación Nacional, Partido Socialista en Partido Radical Social Demócrata.
Stemrecht : Vanaf 18 jaar, verplicht voor diegene die zich bij het verkiezingsregister inschrijven.

Huidige Regering
President : Ricardo Lagos Escobar
Regeringstermijn : 2000 - 2006
Regerende coalitie : Partido por la Democracia, Partido Demócrata Cristiano, Partido Socialista en Partido Radical.

GESCHIEDENIS VAN CHILI

Chili pre-spaans

Het Chileense grondgebied werd, voor de komst van de Spanjaarden, bevolkt door vele indiaanse volkeren met hun eigen gewoontes en cultuur. Tot de volkeren die in het noorden woonden behoren de Changos (levend an de visserij) de Atacameños en de Diaguitas (levend van de landbouw, de veeteelt en het pottenbakken). In de centrale vallei en het zuiden woonden met name de Picunches, de Mapuches, de Huiliches, en de Cuncos, zij leefden eveneens voornamelijk van de landbouw en de veeteelt. Het Andesgebergte werd bewoond door volken gericht op de jacht, zoals de Pehuenches en de Puelches. Op de hoogvlaktes van de Patagonie woonden de Tehuelches ook wel bekend als Patagones, zij waren eveneens jagers. In het centrale deel van het eiland van Tierra del Fuego leefden de Onas. De Chonos, Alacalufes en de Yaganes ook bekend als de Yamanas bewoonden de zuidelijke eilanden, waar zij leefden van de visserij.

In dezelfde periode dat deze volkeren in Chili leefden, begon het Inca-imperium (Peru) onder heerschappij van Tupac Yupanqui en zijn opvolger Huaina Capac zich naar het zuiden uit te bereiden (1460). De Atacamenos en Diaguitas werden onderworpen in tegenstelling tot de Araucanos, zodat de rivier Maule (gelegen in het centrale gedeelte van het huidige Chileense territorium) werd vastgesteld als de grens van het Inca-imperium.

2. Spaanse verovering van Chili en koloniale periode 1535 -1810

In 1535 leidt Diego de Almagro de eerste Spaanse expeditie naar Chili.

In 1540 begint de Spaanse verovering van Chili onder leiding van Pedro de Valdivia, en tevens de exploratie van het grondgebied en de oprichting van steden, zoals; Santiago (1541), La Serena (1544), Concepción (1550), Valdivia (1552). Bij de oprichting van steden werden door de gouverneur van Chili het grondgebied (mercedes) en de indianen (encomiendas) verdeeld onder de buren. Elke stad had zijn respectievelijke gemeentebestuur en stadhuis. In 1553 overlijdt Valdivia na een aanval van de Mapuches (Araucanos). Met als gevolg oorlog en anarchie. Opstand van de indianen wordt geleid door Lautaro (1554 - 1557). De verovering wordt voortgezet door Garcia Hurtado de Mendoza, het zuiden wordt verkend en steden worden aldaar opgericht.

1561 - 1700 overwinningen en tegenslagen in de verovering van Chili. In 1541 begint de oorlog van Arauco en eindigt in 1881. Deze periode wordt beheerst door de verwoestingen van steden, epidemieën en aardbevingen. Felipe III staat slavernij van de Araucanen toe (1608). Opstand van de indianen tot aan de rivier Maule (1655). Carlos II schaaft de slavernij af (1672).

Nederlandse expedities: In 1616 openen Jacob Le Maire en Cornelius Scouten de route naar Cabo de Hornos (Kaap Hoorn, vernoemd naar de Nederlandse stad Hoorn) reeds in 1526 ontdekt. In 1623 arriveert Jacob L'Hermite op het archipel van Chiloé. Hydrografische kaarten van Tierra del Fuego, de archipelen en aangrenzende kanalen hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de geografische studie van die zone. In 1643 gaat Hendrik Brouwer aan land op Chiloé, na zijn overlijden zet zijn opvolger Maurits van Nassau de aanval in op de stad Valdivia. De indianen dwingen hen tot het verlaten van de regio.

1700 - 1800. Met de vestiging van de Spaanse Bourbon dynastie begint een periode van belangrijke hervormingen en ontwikkelingen: de oprichting van nieuwe steden, mijnbouw, landbouw en maritieme centra, de bouw van gebouwen en openbare werken, de stichting van de Koninklijke Universiteit San Felipe (1747), bode tot de vrije handel en de oprichting van het tribunaal van koophandel (1795), tevens sociale hervormingen (de afschaffing encomiendas in 1791). In 1798 verklaart Carlos III de onafhankelijkheid van Chili als administratieve eenheid van de Peruaanse onderkoningschap.

3. Formatie en consolidatie van de republiek 1810 - 1814.

Op 18 september 1810 vormen creoolse leiders een onafhankelijke regeringsraad als protestactie tegen de arrestatie van de Spaanse koning Fernando VII door Napoleon. Deze actie leidde tot de ontketening van de strijd om de onafhankelijkheid van Spanje. De eerste periode van strijd om de onafhankelijkheid (1814 - 1815) wordt Patria Vieja genoemd.

1814 - 1817. La Reconquista (de herovering). Met deze uitdrukking wordt de tweede periode van emancipatie genoemd, dit om de wederkeer van de Spaanse overheersing. Met als kenmerk een absolute regering. Gedurende deze periode werd Chili geregeerd door Mariano Osorio (1814 - 1815) en Casimiro Marco del Ponte (1815 - 1817).

1817 - 1823. La Patria Nueva (het nieuwe vaderland). Dit is de laatste periode in de strijd om onafhankelijkheid. Troepen getraind in Mendoza, onder leiding van de Argentijnse generaal José de San Martin en de Chileen Bernardo O'Higgins, staken de Andes over en versloegen de Spaanse strijdkrachten in de Slag om Chacabuco (12 februari 1817). Bernardo O'Higgins wordt op 16 februari 1817 benoemd tot president van Chili, op 18 februari wordt de onafhankelijkheid van Chili uitgeroepen. Met de slag om Maipo op 5 april 1818 wordt deze geconsolideerd. O'Higgins regeert tot 28 januari 1823, gedurende deze periode worden belangrijke verbeteringen geïntroduceerd en vooruitgang geboekt.

1823 - 1830. Ensayos de organización repúblicana (toetsingen van republikeinse organisaties). Met de abdicatie van O'Higgins begon een periode van politieke chaos. Verschillende regeringsvormen werden uitgeprobeerd, zoals federalisme en democratische liberalisme, welke geen succes hadden.

1830 - 1861. Período conservador (Conservatieve periode). Kenmerkend voor deze periode was de filosofische en organisatorische invloed op het regeringswezen van Diego Portales (vermoord in 1837): een autoritaire, onpersoonlijk en harde regering. De 10-jaar durende regeringen boekten belangrijke vooruitgangen. In 1833 werd een grondwet van kracht tot aan 1925. Tussen 1836 en 1839 was Chili in oorlog met Bolivia en Peru.

1861 - 1891. Período liberal (Liberale periode). Deze periode wordt beschouwd als het tweede deel van de regering Portales, gebaseerd op dezelfde autoritaire principes. De regeringen kenmerkten zich door hun progressieve en autoritaire concept van mandaat en hoe deze werd uitgeoefend. Tussen 1879 en 1883 voert Chili nogmaals oorlog met Bolivia en Peru, deze oorlog staat bekend onder de naam Guerra del Pacífico. In 1891 gaan de uitvoerend macht (Ejecutivo) en het parlement de confrontatie aan, met als gevolg een burgeroorlog.

1891 - 1925. Período parlamentario (Parlementaire periode). Karakteristiek voor deze periode was de vooraanstaande positie van het parlement over de uitvoerende macht. Echter, de parlementaire meerderheden waren zeer instabiel, met als gevolg herhaaldelijke ministeriële veranderingen. Hierdoor veranderde de parlementaire politiek in een oligarchische politiek.

1925 - 1973. Período de reformismo democrático (periode van democratische hervormingen). In 1925 veranderde de parlementaire regering in een presidentiële regering, de politieke vertegenwoordiging in nieuwe sociale krachten belichaamt in politieke partijen met ideologische standpunten. Voor een land dat continue leefde in veranderende sociale processen ontwikkelde de democratie zich in Chili met een aanzienlijke continuïteit. De Staat was het instrument voor hervormingen en veranderingen in de jaren zestig en zeventig. Tegen 1973 was een extreme polarisatie van de politiek en een globale sociale crisis met een zwak oplossingsmechanisme voor conflicten bereikt.

1973 - 1990. Militaire regering. In september 1973 plegen de krijgsmachten een staatsgreep. Kort daarop is duidelijk dat de militaire junta zich niet enkel wil beperken tot het op te lossen van een specifieke crisis, zij hebben echter een veel globaler project. De junta wilt een beschermend democratisch model ontwikkelen, dit model wordt vastgelegd in de grondwet van 1980, tevens wilt zij een open neoliberale economie invoeren. Het zijn jaren getekend door sterke interne spanningen en een veelbetekenende internationale afzondering.

1990 - 2002. Herwinning van de democratie. In 1990 begint met de verkiezing van Patricio Aylwin tot president, gesteund door een coalitie van centrumlinkse partijen, het overgangsproces naar democratie. Gedurende de opvolgende regeringstermijnen van Eduardo Frei Tagle (1994 - 2000) en Ricardo Lagos (2000 - heden) verstevigd het proces. Deze regeringen streven naar het oplossen van lopende zaken uit de periode van de militaire regering, het in gang zetten van economische en sociale groei, het moderniseren van de productie en de infrastructuur en het herplaatsen van het land in de internationale gemeenschap doormiddel van een uitgebreid netwerk van politieke en commerciële overeenkomsten met diverse landen.

Bovenstaande informatie is te vinden op de site van de ambasade van Chile. www.echile.nl